غذاهای ارگانیک: آنچه شما باید بدانید
آیا غذاهای ارگانیک واقعاً سالمتر هستند؟ آیا ارزش هزینه کردن دارند؟ با خواندن این مطلب درمییابید برچسبهای غذایی به چه معنا هستند و اینکه کدام غذاها بیشترین منافع را به شما میرسانند.
ارگانیک به چه معناست؟
اصطلاح ارگانیک به نحوهی رشد و فرآوری محصولات کشاورزی اشاره دارد. مقررات مربوط به این مسئله از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، اما در ایالات متحده امریکا محصولات ارگانیک باید بدون استفاده از سموم مصنوعی دفع آفات، ژنهای زیستمهندسی شده (GMO ها)، کودهای مبتنی بر نفت و همچنین کودهای مبتنی بر فاضلابها تولید شده باشد.
دامهای ارگانیک که برای گوشت، تخم یا لبنیاتشان پرورش مییابند باید به فضای خارجی دسترسی داشته و با محصولات ارگانیک تغذیه شده باشند. همچنین نباید به آنها آنتیبیوتیک، هورمون رشد و یا سایر محصولات جانبی حیوانات داده شود.
ارگانیک در مقابل غیرارگانیک | |
محصولات ارگانیک | محصولات غیرارگانیک |
رشد با کودهای طبیعی (مانوره، کمپوست) | رشد با کودهای مصنوعی و شیمیایی |
کنترل طبیعی علفهای هرز (چرخش محصول، وجین دستی، مالچپاشی و خیشزنی) | کنترل علفهای هرز با سموم شیمیایی |
آفات با استفاده از روشهای دستی (پرندگان، حشرات و تلهها) یا سموم طبیعی کنترل میشود. | کنترل آفات با استفاده از سموم مصنوعی صورت میگیرد. |
گوشت، لبنیات و تخم مرغ ارگانیک | گوشت، لبنیات و تخم مرغ معمولی |
به دامها خوراک ارگانیک و بدون هورمون و GMO داده میشود. | به دامها هورمون رشد داده میشوند تا سریعتر رشد کنند، و همچنین خوراک غیرارگانیک و GMO |
بیماریها با روشهای طبیعی همانند مسکن تمیز، چراگاه چرخشی و رژیم غذایی سالم درمان میشود. | جهت پیشگیری از بیماری دامها، از داروها و آنتیبیوتیکها استفاده میشود. |
دامها به فضای بیرونی دسترسی دارند. | دامها ممکن است به فضای بیرونی دسترسی داشته باشند یا خیر. |
مزایای غذاهای ارگانیک
نحوهی رشد و پرورش غذایی که میخورید تأثیر عمدهای بر سلامت روانی و احساسی شما، و همچنین محیط زیست خواهد داشت. غذاهای ارگانیک در مقایسه با غذاهای معمولی، اغلب از مواد مغذی مفیدی همچون آنتیاکسیدانها بهره میگیرند و افرادی که نسبت به برخی غذاها، مواد شیمیایی و مواد نگهدارنده حساسیت دارند، عمدتاً با خوردن غذاهای ارگانیک میتوانند به کاهش یا رفع علائم مربوطه اقدام کنند.
محصولات ارگانیک حاوی میزان کمتری سموم دفع آفات هستند. مواد شیمیایی همانند قارچکشها، علفکشها و حشرهکشها به طور گستردهای در کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته و بر روی غذایی که میخوریم مقداری از این مواد باقی میماند.
غذاهای ارگانیک عمدتاً تازهتر هستند چرا که مواد نگهدارنده ندارند تا ماندگاری بیشتری داشته باشند. محصولات ارگانیک اغلب (اما نه همیشه، بنابراین بایستی نسبت به این قضیه دقت کنید) در مزارع کوچکتر نزدیک به محل فروش تولید میشوند.
کشاورزی ارگانیک برای محیط زیست بهتر است. شیوههای کشاورزی ارگانیک موجب کاهش آلودگی، صرفهجویی در مصرف آب، کاهش فرسایش خاک، افزایش باروری خاک و بهرهگیری از انرژی کمتر میشود. کشاورزی بدون استفاده از سموم دفع آفات برای پرندگان، حیوانات و افرادی که در نزدیکی مزارع زندگی میکنند نیز بهتر است.
به حیواناتی که به شیوهی ارگانیک پرورش یافتهاند آنتیبیوتیک، هورمون رشد یا محصولات جانبی داده نمیشود. تغذیه دامها با محصولات جانبی میتواند ریسک بیماری جنون گاوی (BSE) را افزایش دهد و استفاده از آنتیبیوتیکها هم مقاومت نسبت به باکتریها را بیشتر میکند. فضای خارجی بیشتری در دسترس حیواناتی که به شیوهی ارگانیک پرورش مییابند قرار میگیرد که این مسئله به حفظ سلامتی آنها کمک میکند.
گوشت و شیر ارگانیک از لحاظ مواد مغذی خاص غنیتر هستند. نتیجهی یک مطالعهی اروپایی در سال ۲۰۱۶ نشان میدهد برخی از مواد مغذی خاص از جمله اسیدهای چرب امگا ۳ در گوشت و شیر ارگانیک ۵۰% بیشتر از موارد معمولی وجود داشته است.
غذاهای ارگانیک عاری از GMO هستند. ارگانیسمهای اصلاح شدهی ژنتیکی (GMO ها) یا غذاهای تولید شده با مهندسی ژنتیک(GE) گیاهانی هستند که DNA آنها به روشهایی غیرمعمول در طبیعت تغییر پیدا کردهاند تا مقاومت بیشتری در مقابل سموم دفع آفات یا حشرهکشها داشته باشند.
غذاهای ارگانیک در مقابل غذاهای محلی
برخلاف استانداردهای محصولات ارگانیک، برای غذاها و محصولات محلی تعریف خاصی وجود ندارد. اینگونه تولیدات میتوانند در جامعهی محلی، ایالت، منطقه یا کشور شما متفاوت باشند. در بخشهای وسیعی از سال میتوان محصولات غذایی محلی را در مکانهایی همچون بازارهای کشاورزی در نزدیکی منزل پیدا کرد.
مزایای غذاهای تولید شده محلی
مالی: پول در اقتصاد محلی حفظ میشود و به جای بازاریابی و توزیع مستقیماً به کشاورز تعلق میگیرد.
حمل و نقل: بعنوان مثال در ایالات متحده میانگین فاصله یک وعدهی غذایی از مزرعه تا بشقاب غذا بیش از ۱۵۰۰ مایل است. محصولات تولید شده عمدتاً زمانی چیده میشوند که کاملاً نرسیدهاند و پس از حمل و نقل به کمک گاز رسیده و آمادهی مصرف میشوند. و یا اینکه این محصولات در کارخانهها و با استفاده از مواد نگهدارنده، تابش و سایر روشها پایدار میشوند تا حمل و نقل آنها ممکن شود.
طراوت: غذاهای محلی پس از رسیدن چیده شده و از این رو تازهتر و پر از عطر و طعم هستند.
برخی از کشاورزان محلی از روشهای ارگانیک استفاده میکنند، اما در عین حال نمیتوانند گواهینامهی ارگانیک بودن را دریافت کنند. برای اینکه ببینید این کشاورزان از چه روشهایی برای تولید محصولات خود بهره میگیرند، میتواند به زمین کشاورزی آنان رفته و با آنها صحبت کنید.
شناخت GMO ها
مباحثات زیادی در مورد اثرات GMO ها بر سلامت و محیط زیست وجود دارد. عمدتاً از GMO ها به منظور تقویت مقاومت محصولات غذایی در برابر علفکشها و حشرهکشها استفاده میشود. بعنوان مثال، عمدهی ذرت شیرین مصرف شده در ایالات متحده از لحاظ ژنتیکی دستکاری شده تا در برابر علفکش Roundup و حشرهکش Bt Toxin مقاومت کنند.
GMO همچنین در محصولات دیگری همچون سویا، یونجه، کدو، کدو سبز، پاپایا و کلزا در ایالات متحده به چشم میخورد، و همچنین در بسیاری از غلات صبحانه و بسیاری از غذاهای فرآوری شده که میخوریم. اگر مواد تشکیل دهندهی یک محصول شامل شربت ذرت یا لسیتین سویا باشد، این محصول احتمالاً حاوی GMO است.
GMO ها و سموم دفع آفات
میزان استفاده از علفکشهای سمی مانند Roundup (گلیفوزات) از زمان معرفی GMO ها تا ۱۵ برابر افزایش داشته است. علیرغم اینکه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده گلیفوزات «احتمالاً سرطانزاست» اما در مورد سطح خطرات ناشی از استفاده از سموم دفع آفات بر سلامتی، اختلاف نظر وجود دارد.
آیا GMO ها ایمن هستند؟
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) و شرکتهای بیوتکنولوژی که مهندسی ساخت GMO ها را برعهده دارند اصرار بر بیخطر بودن این محصولات داشته، اما بسیاری از طرفداران ایمنی مواد غذایی خاطرنشان میکنند تاکنون مطالعات بلندمدتی برای تأیید ایمنی استفاده از GMO به انجام نرسیده است. همچنین برخی مطالعات بر روی حیوانات نشان میدهد مصرف GMO ها میتواند باعث آسیب در اندامهای داخلی، کند شدن رشد مغز و ضخیم شدن دستگاه گوارش شود.
GMO ها همچنین میتوانند به افزایش مادههای حساسیتزا و مشکلات گوارشی در انسان منجر شوند. بسیاری از مردم فکر میکنند ایجاد تغییرات در DNA یک گیاه یا حیوان میتواند خطر سرطان را افزایش دهد که البته این مسئله تاکنون در تحقیقات به اثبات نرسیده است.
آیا ارگانیک بودن به معنای عدم استفاده از سموم دفع آفات است؟
همانطور که پیشتر گفته شد، یکی از فواید اصلی خوردن محصولات ارگانیک، کاهش سموم دفع آفات است. اما با اینحال و علیرغم باور مردم، در مزارع ارگانیک هم از سموم دفع آفات استفاده میشود، با این تفاوت که این سموم طبیعی هستند و نه سموم مصنوعی که در مزارع تجاری و معمولی مورد استفاده قرار میگیرد. اعتقاد بر این است که سموم دفع آفات طبیعی کمتر سمی هستند، اما با این حال و در برخی از آنها خطراتی نیز نشان داده شده است. گفته میشوند در هنگام خوردن محصولات ارگانیک، شما کمتر در معرض سموم دفع آفات قرار خواهید گرفت.
خطرات احتمالی سموم دفع آفات چیست؟
بیشتر ما به دلیل چندین سال مواجهه با سموم دفع آفات، در معرض تجمع این مواد در بدن قرار داریم. این مسئله از لحاظ پزشکی با عنوان بار شیمیایی بدن نامیده میشود میتواند عوارضی را در سلامتی، همانند سردرد، نقصهای حین تولد و فشار بر سیستم ایمنی ایجاد کند.
برخی مطالعات نشان دادهاند استفاده از سموم دفع آفات حتی در دوزهای پایین میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها همانند سرطان خون، لنف، سینه و پروستات و تومورهای مغزی را افزایش دهد.
کودکان و جنینها بیشتر در معرض مشکلات ناشی از آفتکشها قرار میگیرند چرا که سیستم ایمنی، بدن و مغز آنها هنوز در حال رشد است. این مسئله بویژه در سنین پایینتر باعث تأخیر در رشد، اختلالات رفتاری، اوتیسم، آسیب سیستم ایمنی و اختلال حرکتی میشود.
زنان باردار به دلیل وجود سموم دفع آفات در اندامهای خود، مستعد استرسهای بیشتر خواهند بود. ضمن اینکه ممکن است اینگونه سموم را از طریق رحم یا شیر خود به کودک نیز منتقل کنند.
استفادهی گسترده از سموم دفع آفات منجر به علفهای و حشرات مقاوم میشود که تنها با سموم بسیار خطرناکی همچون ۲و۴-دیکلروفنوکسی استیک اسید (مادهی اصلی در عامل نارنجی) قابل کشتن هستند.
آیا شستن و پوست کندن میتواند ما را از شر آفتکشها خلاص کند؟
شستن میتواند میزان سموم دفع آفات را کاهش دهد اما آنها را از بین نمیبرد. پوست کندن گاهی کمک میکند، اما در عین مواد مغذی با ارزش نیز با پوست کندن بیرون ریخته میشوند. بهترین روش این است که از رژیم غذایی متنوعی استفاده کنید، همهی آنها را به طور کامل شستشو و تمیز کنید، و البته در صورت امکان محصولات ارگانیک بخرید.
خرید محصولات ارگانیک به بدن شما کمک میکند
محصولات ارگانیک اغلب گرانتر از محصولات معمولی هستند. اما اگر اولویتهایی را برای خود تعریف کنید، ممکن است خرید محصولات ارگانیک در عین حفظ بودجهی غذایی امکانپذیر باشد.
از میزان سموم دفع آفات مورد استفاده خود مطلع باشید
برخی از انواع محصولات معمولی بیشتر از بقیه دارای سموم دفع آفات هستند و باید از استفاده از آنها پرهیز کرد. برخی دیگر نیز آنقدر کم از این سموم دارند که محصولات غیرارگانیک اما نسبتاً ایمنی تلقی میشوند. کارگروه محیط زیست یک سازمان غیرانتفاعی است که نتایج آزمایشات انجام شده بر روی آفتکشها در ایالات متحده را تجزیه و تحلیل کرده و لیستی را بصورت سالانه ارائه میکند که میتواند به شما در جهت انتخابهای مناسبتر کمک کند.
برچسبهای ارگانیک در کدام میوهها و سبزیجات اهمیت بیشتری دارند؟
به گفته کارگروه محیط زیست میوهها و سبزیجات زیر دارای بالاترین میزان سموم دفع آفات هستند و بهتر است بصورت ارگانیک خریداری شوند:
- سیب
- فلفل دلمهای شیرین
- خیار
- کرفس
- سیبزمینی
- انگور
- گوجه گیلاسی
- کولارد (کلم) سبز
- کدو حلوایی
- شلیل
- هلو
- اسفناج
- توت فرنگی
- فلفل تند
میوهها و سبزیجاتی که الزامی برای خرید ارگانیک آنها وجود ندارد
این میوهها و سبزیجات که برچسب «Clean 15» دارند بصورت معمول تولید میشوند اما در عین حال سموم اندکی دارند:
- مارچوبه
- آووکادو
- قارچ
- کلم
- ذرت شیرین
- بادمجان
- کیوی
- انبه
- پیاز
- پاپایا
- آناناس
- نخود فرنگی
- سیبزمینی شیرین
- گریپ فروت
- طالبی
اگر امکان آن را دارید، گوشت، تخم مرغ و لبنیات ارگانیک خریداری کنید
اگرچه سازمانهای برجستهای همچون انجمن قلب امریکا معتقدند خوردن چربی اشباع شده از هر منبعی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد، اما سایر متخصصان تغذیه اعتقاد دارند خوردن گوشت و لبنیات ارگانیک ریسک مشابهی را به همراه ندارد. آنها میگویند این چربی اشباع شده نیست که مشکل ایجاد میکند، بلکه رژیم غیرطبیعی یک حیوان پرورش یافتهی صنعتی شامل ذرت، هورمونها و داروهاست که برای سلامتی خطرآفرین است.
گوشت امریکایی چیست؟
با توجه به نظر انجمن خوراک حیوانات، به حیواناتی که در ایالات متحده به صورت معمول پرورش مییابند این موارد ارائه میشود:
- گاوهای شیری: آنتیبیوتیکها، محصولات جانبی خوک و مرغ، هورمونهای رشد، سموم دفع آفات، فاضلاب
- گاوهای گوشتی: آنتیبیوتیکها، محصولات جانبی خوک و مرغ، استروییدها، هورمونها، سموم دفع آفات، فاضلاب
- خوکها: آنتیبیوتیکها، محصولات جانبی حیوانات، سموم دفع آفات، فاضلاب، داروهای حاوی آرسنیک
- مرغهای گوشتی: آنتیبیوتیکها، محصولات جانبی حیوانات، سموم دفع آفات، فاضلاب، داروهای حاوی آرسنیک
- مرغهای تخمگذار: آنتیبیوتیکها، محصولات جانبی حیوانات، سموم دفع آفات، فاضلاب، داروهای حاوی آرسنیک
شیوههایی برای کاهش هزینه محصولات ارگانیک مطابق بودجهی شما
از بازارهای کشاورزی خرید کنید: بسیاری از شهرها دارای بازارهای هفتگی کشاورزی هستند که در آن کشاورزان محلی محصولات خود را در بازارهای خیابانی روباز به فروش میرسانند و یا با تخفیف در فروشگاههای مواد غذایی.
به یک شرکت تعاونی غذایی بپیوندید: تعاونیها یا فروشگاههای مواد غذایی مشارکتی معمولاً قیمت کمتری را به اعضایی که سالانه هزینههای اشتراک را میپردازند ارائه میکنند.
به مزارع تحت پوشش سازمان پشتیبانی از کشاورزی (CSA) بپیوندید: که در آنها افراد و خانوادهها برای خرید «سهم» محصولات عمده، بصورت مستقیم از یک مزرعهی محلی عضو میشوند، کاملاً محلی و ارگانیک!
نکات خرید مواد غذایی ارگانیک
خرید در فصل: میوهها و سبزیجات به فصل خود ارزانتر و تازهتر هستند. پس متوجه این مسئله باشید که چه زمانی محصولات به بازار شما عرضه میشوند و بدین ترتیب تازهترین غذاهای ممکن را خریداری کنید.
خرید از محیط اطراف: قیمت کالاهای ارگانیک را در فروشگاههای مواد غذایی، بازارهای کشاورزی و سایر مکانها (حتی قفسهی محصولات فریزری) مقایسه کنید.
به یاد داشته باشید محصولات ارگانیک همیشه به یک میزان سالم نیستند – بعنوان مثال بسیاری از محصولات پخته شده، دسرها و میان وعدههای ارگانیک هنوز هم از لحاظ قند، نمک، چربی یا کالری ممکن است کاملاً مناسب نباشند. بنابراین برچسبهای مواد غذایی را به دقت مطالعه کنید.
چرا غذاهای ارگانیک عمدتاً گرانتر هستند؟
از آنجایی که در تولید محصولات ارگانیک از سموم دفع آفات، کودهای شیمیایی یا داروهای دیگر استفاده نمیشود، کار بیشتری نیز مورد نیاز است. ضمناً صدور گواهینامهی محصولات ارگانیک گران بوده و تهیهی خوراک ارگانیک برای حیوانات میتواند دوبرابر بیشتر هزینه داشته باشد. مزارع ارگانیک نسبت به مزارع معمولی کوچکتر هستند و بنابراین هزینههای ثابت و سربار میبایست در حجم تولیدات کوچکتر و بدون یارانهی دولتی توزیع شود.
از کجا میتوانیم مواد غذایی ارگانیک تهیه کنیم؟
تیم ارگانیک هاب سعی می کند به مرور زمان لیست افرادی که اقدام به تولید محصولات ارگانیک می کنند را معرفی کند.